L. Coelii Lactantii Firmiani Divinarum Institutionum Libri Septem / Lucjusza Coeliusza Firmianusa Laktancjusza „O naukach boskich” (siedem ksiąg)

Autor: Lucius Caelius Firmianus Lactantius (ok. 250 – ok. 325 n.e.)

Tytuł główny: Divinarum Institutionum Libri Septem
– po polsku: Siedem ksiąg o naukach boskich

Dodatkowe dzieła w tomie:

De ira Dei – O gniewie Bożym

De opificio Dei – O dziele Bożym (czyli o stworzeniu człowieka)

Epitome in libros suos – Streszczenie własnych ksiąg

Phoenix – Feniks (poemat o symbolicznej odrodzinie)

Carmen de Dominica Resurrectione – Pieśń o Zmartwychwstaniu Pańskim

Miejsce wydania: Lugduni

Wydawca / drukarz: Sebastian Gryphius

Rok wydania: 1541

Język: łacina

Stan: niewielki ubytek na grzbiecie, po za tym stan bardzo dobry

To niezwykle cenne renesansowe wydanie dzieł Laktancjusza, jednego z pierwszych i najważniejszych teologów chrześcijańskich.
Laktancjusz, żyjący na przełomie III i IV wieku, był uczniem słynnego retora Arnobiusza i nauczycielem syna cesarza Konstantyna Wielkiego. Zyskał przydomek „chrześcijańskiego Cycerona” ze względu na doskonały, klasyczny styl łaciny, w którym wyrażał chrześcijańskie idee.

1. Divinae Institutiones – „O naukach boskich”

To główne dzieło Laktancjusza, napisane około roku 310. Składa się z siedmiu ksiąg i jest jednym z pierwszych prób systematycznego przedstawienia doktryny chrześcijańskiej w sposób filozoficzny, skierowany do wykształconych pogan. Autor zestawia chrześcijaństwo z filozofią grecką i rzymską, pokazując jego wyższość moralną i racjonalność.

2. De ira Dei – „O gniewie Bożym”

Traktat, w którym Laktancjusz sprzeciwia się poglądowi stoików i epikurejczyków, że Bóg nie może się gniewać. Dowodzi, że gniew Boży jest wyrazem Jego sprawiedliwości, a nie ludzkiej słabości.

3. De opificio Dei – „O dziele Bożym”

Filozoficzno-teologiczna rozprawa o stworzeniu człowieka. Autor analizuje naturę ludzkiego ciała i duszy, dowodząc, że człowiek jest dziełem doskonałym, stworzonym przez Boga z rozumem i moralnością.

4. Epitome in libros suos – „Streszczenie własnych ksiąg”

Skrócona wersja „Divinae Institutiones”, w której Laktancjusz sam streszcza i upraszcza swoje wcześniejsze wywody, czyniąc je bardziej przystępnymi dla czytelników.

5. Phoenix – „Feniks”

Poemat alegoryczny o mitycznym ptaku feniksie, który odradza się z popiołów. W interpretacji chrześcijańskiej symbolizuje zmartwychwstanie i nieśmiertelność duszy.

6. Carmen de Dominica Resurrectione – „Pieśń o Zmartwychwstaniu Pańskim”

Krótki poemat religijny przypisywany Laktancjuszowi (choć niepewnie), będący refleksją nad cudem zmartwychwstania Jezusa Chrystusa.

Książka została wydana w Lyonie w 1541 roku przez Sebastiana Gryphiusza (Sebastianus Gryphius, 1493–1556) – jednego z najwybitniejszych drukarzy humanistycznych XVI wieku.
Na stronie tytułowej widnieje jego charakterystyczny znak drukarski – gryf stojący na sześcianie i kuli, z dewizą:

“Virtute duce, comite fortuna”
(„Z cnotą jako przewodnikiem, z fortuną jako towarzyszką”)