Umysłowość średniowiecza to syntetyczna prezentacja głównych kierunków i prądów myślowych okresu między antykiem a epoką nowożytną. Autorzy czerpią z niezwykłego zasobu informacji erudycyjnych, odwołując się zarówno do filozofii, teologii jak i literatury, obyczajowości – przedstawiają najważniejsze problemy i różne próby odpowiedzi na nurtujące epokę pytania, starają się uchwycić ewolucję postaw, charakteryzują najbardziej zna­czące postacie myślicieli, artystów i świętych (św. Augustyn, Tomasz z Akwinu, Abelard i Heloiza, Dante, św. Franciszek, Katarzyna ze Sieny),przy czym bardzo mocno podkreślają udział Polski w życiu umysłowym Europy. Uzupełnieniem zasadniczego tematu pracy są szkice poświęcone umysłowości i klimatowi kulturalnemu renesansu.