Pełnia życia Martin Seligman

W ramach lektur obowiązkowych na studiach trzeba było przebrnąć przez Psychopatologię, której współautorem był Martin Seligman. Nie było lekko. Ostanie dni z własnej nieprzymuszonej woli, bez wizji egzaminu wiszącego nad głową, spędziłam z zupełnie inną książką Seligmana. Było dużo przyjemniej. Wiedza, którą zdobyłam z psychologii klinicznej, nie jest niepotrzebnym balastem, ale dopełnienie jej pozytywną wizją człowieczeństwa i życia wydaje mi się szczególnie cenne, zarówno w pracy, jak i we wszelkich innych sferach życia.
Psychologia pozytywna to ważny nurt ostatnich lat. Celem psychologii pozytywnej jest, jak pisze autor, „zwiększenie rozkwitu w życiu osobistym i na całym święcie”. Jednym słowem rozwój, w opozycji do minimalizowania patologii, koncentracja na maksymalizacji zdrowia w opozycji do minimalizowania choroby. Jestem za! Przemawia do mnie wyjście poza etykietowanie, „przypisywanie” zaburzenia. Oczywiście często dobra diagnostyka to podstawa pomocy, ale rzeczywiście nie raz spotkałam się ze swego rodzaju samospełniającym się proroctwem. Jak tu nie pić, gdy się jest alkoholikiem? Czy można cieszyć się życiem, gdy ma się depresję? Jak tu nie rozwalać szkoły, gdy się ma to coś z literkami w nazwie? Jak się odnaleźć wśród ludzi mając osobowość nieprawidłową? Właściwie to mogłabym te przykłady, z życia wzięte, mnożyć w nieskończoność. Smutne? Prawdziwe.
Właśnie między innymi po to, żeby wyjść poza łatki psychopatologii, które naklejamy innym, które ktoś nakleił nam, warto przeczytać tę książkę. Chcę podkreślić, że dobrze rozumiana psychologia pozytywna nie jest nauką dla naiwnych. Nie ma nic wspólnego z pomysłami na łatwe szczęście rozumiane jako nieustający „fun”. W koncepcji Seligmana na dobrostan składa się pięć kluczowych elementów, które mogą być obecne w danym momencie życia w różnym nasileniu. Są to pozytywne emocje, pochłonięcie (tym co robimy), sens, związki z innymi, poczucie osiągnięć. Zastanawiałabym się, czy aby na pewno te elementy są równoważne. Dla mnie, fanki Frankla, sens wydaje się nadrzędny. Stąd chyba moje wrażenie pewnego jednak uproszenia wizji człowieka, jaką przedstawia Seligman. No i rozdział o szkoleniu żołnierzy trochę mnie drażnił. Może po prostu nie rozumiem amerykańskiej wersji patriotyzmu.
Przez większą część książki jednak zdecydowanie pozostawałam w stanie „pochłonięcia”, stąd uważam ją za wartą polecenia, zarówno dla laików, jak i profesjonalistów. Poza teorią, w książce można znaleźć sporo konkretów. Są ćwiczenia z psychologii pozytywnej, jest też test, w którym możecie określić swoje zalety. Dla „pomagaczy” ważne mogą być stosunkowo szczegółowe opisy projektów skierowanych do określonych grup odbiorców i badań sprawdzających skuteczność psychologii pozytywnej.
W skrócie mówiąc, książkę Pełnia życia oceniam jako wartą przeczytania i zastosowania. Osobom czytającym po angielsku polecam też stronę internetową autora, gdzie można znaleźć naprawdę sporo ciekawych rzeczy, o których w książce tylko napomknięto, jak chociażby cały zestaw kwestionariuszy. Stronę znajdziecie pod nazwą Authentic Happiness.

A na koniec bardzo skrócona i zmodyfikowana wersja jednego z ćwiczeń proponowanych przez Seligmana: Co dziś poszło Ci dobrze lub dobrego się wydarzyło? Napisz proszę, bo podzielenie się tym z innymi to jeszcze o krok więcej niż uświadomienie sobie samemu. Ja dziś ugotowałam owsiankę z jabłkami w ramach ciepłego przywitania jesieni.

Martin Seligman, autor tak popularnych książek jak „Optymizmu można się nauczyć” i „Prawdziwe szczęście” od piętnastu lat propaguje coraz popularniejszy na świecie prąd w psychologii – psychologię pozytywną. Tradycyjnym celem psychologii było od zawsze przynoszenie ludziom ulgi w cierpieniu i usuwanie warunków, które upośledzają ich życie. Psychologia pozytywna zajmuje się natomiast tym, co nadaje życiu głębszy sens oraz tworzy warunki, które pozwolą ludziom osiągać życiowy dobrostan.