Morze, Statki i Okręty Wydanie Specjalne 3/2015

Spis treści:

- Broń przeciwinwazyjna Kriegsmarine
- Działania USS Enterprise w roli lotniskowca nocnego
- Ostatnia bitwa ORP Krakowiak
- Tragedia na Zatoce Neustadt
- Zatopienie Momi i Hinoki. Ostatnie starcie niszczycieli na Pacyfiku
- Arktyczne ostatki
- Desant na Mierzeję Wiślaną. Zapomniany kwietniowy bój 1945 roku
- Ostatnia walka 2. Flotylli
- Cel Nagato! Jedyny ocalały pancernik Cesarskiej Marynarki Japonii
- Operacja „Deadlight” na zdjęciach ze spuścizny Jerzego Pertka
- 75. rocznica zatopienia ORP Grom
- Archiwum morskie im. JERZEGO MICIŃSKIEGO

Desant na Mierzei Wiślanej, wysadzony przez wojska radzieckie 26 kwietnia 1945 r., stanowił ostatni akord Operacji Wschodniopruskiej. Rozmach ofensywy przeprowadzonej przez Armię Czerwoną zimą 1944 – wiosną 1945 r. stawiał ją w gronie największych natarć strategicznych na froncie wschodnim. Jej ostatecznym wynikiem była kapitulacja w maju trzech dużych zgrupowań wojsk niemieckich na kierunku nadmorskim w Kurlandii, w delcie Wisły i na Helu.

Zanim doszło do niemieckiej kapitulacji, w końcowym etapie II wojny światowej obszar Zatoki Gdańskiej i Prus Wschodnich stanowił gigantyczne pole krwawych zmagań toczonych przez obie strony przy użyciu ostatnich rezerw ludzkich. Istotną rolę w tych walkach odgrywały siły morskie Niemiec i ZSRR. To od ich powodzenia lub porażki zależało być lub nie być jednostek lądowych, na korzyść których marynarze obu flot działali z prawdziwym poświęceniem i determinacją.
Przed opisaniem samego desantu oraz roli jaką odegrał on w ostatnich dniach II wojny światowej należy przedstawić genezę sformowania tych dowództw i jednostek, które w nim uczestniczyły.

Związkiem operacyjno-taktycznym Floty Bałtyckiej (dalej – FB), który współdziałał z wojskami lądowymi i w ramach zadań zabezpieczenia działań skrzydła tych wojsk organizował desant był Południowo-Zachodni Morski Rejon Obronny (PZMRO) sformowany 25 marca 1945 r. W jego składzie znajdowały się trzy bazy wojennomorskie (BWM) wraz z podległymi im zespołami okrętów, a także związki taktyczne wojsk brzegowych podporządkowane bezpośrednio dowódcy rejonu. PZMRO dowodził wadm. Nikołaj Ignatiewicz Winogradow. Rejonowi podlegały:

Libawska BWM z czasowym miejscem dyslokacji w Swenta (ros. Szwientoj);
Piławska BWM z czasowym miejscem dyslokacji w Tapiau (ros. Gwardiejsk);
Kołobrzeska BWM z portami w Kołobrzegu i Świnoujściu;
1. Brygada Kutrów Torpedowych (BKT);
2. Brygada Kutrów Trałowych (BTr);
139. Brygada Wojsk Obrony Przeciwlotniczej (BWOPL);
1. Brygada Artylerii Kolejowej (BAK);
260. Brygada Piechoty Morskiej (BPM).

Desant wysadzony na mierzei stanowi przykład operacji wspólnej przeprowadzonej przez wojska lądowe i flotę przy znacznym wsparciu lotniczym. W składzie wojsk desantowych obok piechoty morskiej znalazły się kombinowane oddziały ze składu armii ogólnowojskowych . W początkowym okresie wojny radziecka piechota morska uczestniczyła w działaniach obronnych na kierunkach nadmorskich, wykazując się przy tym dużą nieustępliwością w boju, niestety okupioną krwawymi stratami. Po przejęciu inicjatywy strategicznej przez Rosjan w ramach kolejnych uderzeń odpychających Niemców od Leningradu, a następnie wypieraniu ich z Kurlandii i Półwyspu Sambijskiego piechurzy morscy uczestniczyli w 14 desantach, w tym trzech operacyjnych.
Jedną z jednostek, która została sformowana w trakcie działań wojennych była 260.BPM. Ten związek taktyczny powstał w lipcu 1942 r. w oparciu o stan osobowy 4. Samodzielnej BPM FB. W składzie brygady znalazły się: 304., 306. i 314. samodzielne bataliony piechoty morskiej (sbpm) z nadaną im nową strukturalną numeracją wewnętrzną – odpowiednio 1., 2., i 3.bpm, samodzielny batalion karabinów maszynowych oraz 571. samodzielny batalion szturmowy . Skład brygady uzupełniały pododdziały dowodzenia i zabezpieczenia bojowego, czyli kompanie: łączności, saperów i rozpoznawcza, a także kompanie zaopatrzenia, remontowa i medyczna organizujące tyłowe zabezpieczenie działań brygady. Drugą jednostką biorącą w całości udział w desancie był 487. samodzielny batalion dyscyplinarny (sbd) FB liczący około 250 żołnierzy dowodzony przez mjr. Aleksandra Oskarowicza Lejbowicza. Jeszcze do niedawna Rosjanie, szczególnie w okresie radzieckim, wstydliwie przemilczali udział tego batalionu w walkach.

Z jednostek ogólnowojskowych w desancie uczestniczył 71. pułk strzelecki (ps) ze składu 24. Gwardyjskiej Dywizji Strzeleckiej (DS) oraz 248.ps podporządkowany gwardyjskiej 83.DS.
Od Gdańska w kierunku północno-wschodnim rozciąga się Mierzeja Wiślana (niem. Frische Nehrung). Jej łączna długość wynosi 96 km, a szerokość od 500 m do 2 km. Około 30 kilometrowy odcinek stanowi północną granicę Żuław Wiślanych, natomiast następne 56 km mierzei oddziela Zalew Wiślany (niem. Frische Haff, ros. Kaliningradzkij zaliw) od Zatoki Gdańskiej. Obecnie część półwyspu należy do rosyjskiego Obwodu Kaliningradzkiego (ros. Bałtijskaja Kosa). Powierzchnia mierzei to około 100 km2. Głównym torem żeglugowym łączącym Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską jest Cieśnina Pilawska o szerokości 860 m. Jest ona naturalnym wytworem falowania morza i dryfu piasków oraz oddziaływania wiatru, jak też wypływania wody, m.in. z rzeki Pregoła. Wysokość występujących tu wzniesień wydmowych sięga 30 m n.p.m. W okresie II wojny światowej drożnia mierzei była dobrze rozwinięta z przewagą dróg gruntowych, nieutwardzonych poza główną arterią komunikacyjną przebiegającą w większości wzdłuż południowego brzegu, a łączącą występujące tu w okresie wojny nieliczne miejscowości – wioski rybackie i wypoczynkowe. Przyległy od wschodu (a w istocie od południowego wschodu) do mierzei Zalew Wiślany należy do wód płytkich o maksymalnej głębokości nieco ponad 5 m i średniej 2,7 m, powierzchni całkowitej 838 km2, którego długość to 90,7 km, a szerokość waha się od 6,8 do 13 km. Również pas wód Zatoki Gdańskiej przyległych do mierzei jest akwenem płytkim z izobatą wyznaczającą 5 m głębokość wód w odległości 100 500 m od brzegu.

Oceniając teren pod kątem jego właściwości taktycznych mających wpływ na walkę należy podkreślić, że jest to obszar trudny do prowadzenia operacji wojskowych...

Rok wydania: 2015
Wydawnictwo: Magnum X
Rodzaj okładki: Miękka
Wymiar: 21 x 30 cm
Ilość stron: 82

Magazyn Morze, Statki i Okręty sprzedaję jako używany ponieważ był przeglądany kilka razy. Magazyn Morze, Statki i Okręty jest zadbany i jego stan oceniam na bardzo dobry.