Zatrudnianie cudzoziemców. Zasady ogólne oraz przepisy specustawy ukraińskiej
Ostatni okres jest bardzo szczególny dla prawa imigracyjnego, w szczególności ze względu na przybycie do Polski ponad 2 milionów uchodźców z Ukrainy. 13 marca 2022 r. weszła w życie - z mocą od 24 lutego 2022 r. - ustawa z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. poz. 583, zwana dalej specustawą). Wprowadza ona automatyczne prawo legalizacji pobytu i pracy w Polsce dla dużej grupy Ukraińców. Szczególne zasady dotyczące zatrudnienia obywateli Ukrainy w kontekście agresji Rosji na Ukrainę omówiono odrębnie w 10 rozdziale.

Ponadto 29 stycznia 2022 r. weszła w życie ważna nowelizacja ustawy o cudzoziemcach zmieniająca przy okazji także kilka innych aktów prawnych (Dz.U. poz. 91). Była ona bardzo wyczekiwana przez przedsiębiorców, którzy od lat apelują o uproszczenie i przyśpieszenie procedur legalizacji zatrudniania cudzoziemców. Choć jest to jedna z najdalej idących w skutkach reform prawa imigracyjnego, z którą mamy do czynienia w ciągu ostatnich kilku lat, to zmiany te są nadal kroplą w morzu potrzeb. Uwzględniliśmy te nowelizacje w poszczególnych rozdziałach tej książki. Omawiamy w nich zasady uzyskiwania zezwoleń na pracę, oświadczeń o powierzeniu pracy cudzoziemcom i jednolitych zezwoleń na pobyt czasowy i pracę.

Przepisy imigracyjne budzą wiele wątpliwości u pracodawców, a praktyka ich stosowania przez urzędy jest różna w zależności od województwa. Niestety ostatnie zmiany i specustawa jeszcze bardziej je skomplikowały. Niniejsze opracowanie ma na celu przedstawienie zasad zatrudniania cudzoziemców w przystępny i praktyczny sposób z punktu widzenia pracodawców. Ze względu na złożoność zasad regulujących procedury administracyjne związane z legalizacją pracy i pobytu cudzoziemców przedstawione zostaną podstawowe i kluczowe kwestie związane z tą materią.

Poruszyliśmy przede wszystkim zagadnienia odnoszące się do zatrudnienia cudzoziemców spoza UE, które wiążą się z największą liczbą formalności i uciążliwością dla pracodawców. Uwzględniono też szczególne zasady zatrudniania cudzoziemców zza wschodniej granicy, tj. obywateli Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji, Ukrainy. Natomiast kwestie związane z zatrudnianiem cudzoziemców - obywateli UE, którzy z uwagi na zasadę swobodnego przepływu osób zwolnieni są z obowiązku uzyskiwania zezwolenia na pracę i zezwolenia na pobyt w naszym kraju, zostaną omówione tylko w zakresie istotnym z perspektywy wypełniania przez pracodawcę ciążących na nim obowiązków. Przedmiotem niniejszego opracowania nie są formalności, które obciążają wyłącznie cudzoziemców i za których niedopełnienie nie odpowiada pracodawca (np. zameldowanie), zasady uzyskiwania wiz, jak również obowiązki podmiotów zagranicznych związane z delegowaniem pracowników do Polski (np. zawiadomienie Państwowej Inspekcji Pracy o delegowaniu, zapewnienie minimalnych polskich warunków zatrudnienia).

Opracowanie uwzględnia stan prawny na 27 marca 2022 r.