Wyrok na Galileusza i inne mity o nauce i religii

Mit 1. O tym, że powstanie chrześcijaństwa przyczyniło się do upadku starożytnej nauki - David C. Lindberg
Mit 2. O tym, że Kościół chrześcijański w średniowieczu hamował rozwój nauki - Michael H. Shank
Mit 3. O tym, że średniowieczni chrześcijanie nauczali, że Ziemia jest płaska - Lesley B. Cormack
Mit 4. O tym, że średniowieczna kultura muzułmańska była wrogo nastawiona do nauki - Syed Nomanul Haq
Mit 5. O tym, że średniowieczny Kościół zakazywał sekcji zwłok - Katharine Park
Mit 6. O tym, że teoria Mikołaja Kopernika zdegradowała człowieka, pozbawiając go centralnego miejsce w kosmosie - Dennis R. Danielson
Mit 7. O tym, że Giordano Bruno był pierwszym męczennikiem nowożytnej nauki - Jole Shackelford
Mit 8. O tym, że Galileusz był więziony i torturowany za opowiadanie się po stronie teorii Kopernika - Maurice A. Finocchiaro
Mit 9. O tym, że chrześcijaństwo dało początek współczesnej nauce - Noah J. Efron
Mit 10. O tym, że rewolucja naukowa wyzwoliła naukę spod wpływu religii - Margaret J. Osler
Mit 11. O tym, że katolicy nie przyczynili się do rewolucji naukowej - lawrence M. Principe
Mit 12. O tym, że René Descartes dał początek rozróżnieniu umysłu i ciała - Peter Harrison
Mit 13. O tym, że mechanicystyczna kosmologia Isaaca Newtona wyeliminowała konieczność istnienia Boga - Edward B. Davis
Mit 14. O tym, że Kościół potępiał znieczulenie podczas porodu z przyczyn biblijnych - Rennie B. Schoepflin
Mit 15. O tym, że teoria organicznej ewolucji opiera się na błędnym kole w dowodzeniu - Nicolaas A. Rupke
Mit 16. O tym, że przyjęcie teorii ewolucji zmusiło Karola Darwina do porzucenia chrześcijaństwa, do którego powrócił na łożu śmierci - James Moore
Mit 17. O tym, że John Huxley pokonał Samuela Wilberforce'a w dyskusji na temat ewolucji i religii - David N. Livingstone
Mit 18. O tym, że teoria ewolucji Karola Darwina zadała śmiertelny cios teologii naturalnej - Jon H. Roberts
Mit 19. O tym, że Karol Darwin i Ernst Haeckel przyczynili się do powstania nazistowskiej biologii - Robert J. Richards
Mit 20. O tym, że proces Johna Scopesa zakończył się porażką antyewolucjonizmu - Edward J. Larson
Mit 21. O tym, że Albert Einstein wierzył w Boga osobowego - Matthew Stanley
Mit 22. O tym, że fizyka kwantowa udowodniła istnienie wolnej woli - Daniel Patrick Thurs
Mit 23. O tym, że "inteligentny projekt" to naukowe wyzwanie dla teorii ewolucji - Michael Ruse
Mit 24. O tym, że kreacjonizm jest zjawiskiem wyłącznie amerykańskim - Tonald L. Numbers
Mit 25. O tym, że współczesna nauka zlaicyzowała zachodnią kulturę - John Hedley Brooke

Wszyscy doskonale znamy historię Galileusza czy Giordana Bruna - heretyków prześladowanych przez Kościół. Czy na pewno? Cóż... Jedynym pewnikiem wydaje się fakt, że dialog nauki i religii to kwestia bardzo na czasie. Książki dotykające tego wrażliwego styku stają się bestsellerami. Ale choć to problem wcale nienowy (wszak Galileusz i Giordano Bruno działali na przełomie XVI i XVII wieku!), nasza wiedza na ten temat pozostaje nie tylko powierzchowna, ale też skażona przez narosłe w ciągu lat czy nawet wieków wypaczenia.
"Wyrok na Galileusza" rzetelnie rozprawia się z tą bolączką: "odczarowuje", wyjaśnia, przekonuje. W kolejnych rozdziałach kompetentni akademicy przystępnie przeprowadzają czytelnika przez dzieje nie zawsze przyjaznego dialogu nauki i religii od starożytności do współczesności. Nie bronią się przy tym przed argumentami przeciwnymi, lecz podejmują z nimi polemikę. Wśród głównych bohaterów: wspomniani już Giordano Bruno i Galileusz, a także Kartezjusz, Izaak Newton, Karol Darwin i Albert Einstein.

Książka pozwala dojrzeć prawdę, często po prostu poznać tło wydarzeń, dzięki któremu zupełnie inaczej zaczynamy rozumieć znane wydarzenia. Lektura cenna, pozwalająca wyrobić sobie zdanie wykraczające poza standardowe: Kościół od wieków prześladuje ludzi myślących w inny sposób.

Wśród autorów są protestanci, katolicy, a nawet niewierzący.

2000, str. 312, książka nowa.

John C. Lennox
Czy nauka pogrzebała Boga?

str. 448

Czy nauka musi być w opozycji do religii? Czy ci, którzy wierzą, że świat został stworzony przez Boga, są naiwnymi głupcami?

- polemika profesora matematyki z Oksfordu z wyznawcami „nowego ateizmu"
- udowadnia, że nauka wcale nie wyklucza religii
- autor jest cenionym naukowcem, znanym m.in. z debat z Richardem Dawkinsem
- natura informacji
- pochodzenie życia
- zaprojektowana biosfera?
- zakres i granice nauki

Stanisław Wszołek
Racjonalność wiary

W tradycyjnym ujęciu wiara jest racjonalna za względu na pracę, jaką rozum wykonuje przed i po akcie wiary. W ujęciu nowszym sama wiara jest przykładem użycia rozumu.

bp Andrzej Siemieniewski
Skąd się wziął świat? Historyczne lekcje duchowości scjentystycznej

Str. 119, stan dobry.

Publikacja omawia, w oparciu o teksty źródłowe, relacje między wiarą i myślą chrześcijańską, z jednej strony, a dawną i współczesną nauką, z drugiej.

NAUKA ZA CZASÓW WIKINGÓW
Wikingowie a teologia przyrody
Jeszcze jeden Irlandczyk
Na początku był rozum
Jak Eriugena czytał Księgę Rodzaju?
Bóg Stworzycielem matematyki i fizyki
Chemia w VIII wieku
Kosmos w IX wieku
System geo-heliocentryczny?
Kula ziemska
Ziemia na uboczu kosmosu
Dlaczego gaśnie Księżyc?
Jak duży jest świat?
Wczesne średniowiecze o Księdze Rodzaju
Dwieście trzydzieści jeden pytań i tyleż odpowiedzi
Dosłownie, choć nie całkiem
U źródeł brytyjskiej nauki: Beda Czcigodny
Karoliński epilog
Czas na obrazki

GRAWITACJA PAPIEŻOWI NIEPOSŁUSZNA
Papieskie dekrety
Nie zabraniać nauki!
Tymczasowy świat
Spod jakiej jesteś gwiazdy?
Średniowieczne wieloświaty
O przyczynach i skutkach
Średniowieczny mnich o matematyce i eksperymentach: Roger Bacon
Wierny uczeń starych mistrzów
Miłośnik matematyki
A jednak prawa przyrody
Garść szczegółów
Koledzy Bacona po fachu. Początek nauk eksperymentalnych przed Galileuszem
Tęczowi uczeni
Paryska moda na Ziemię w ruchu

JAN PAWEŁ II ZAKAZUJE BADAŃ?
Między fizykiem a metafizykiem
Audiencja ’81
Różne poziomy naukowego dyskursu
Czy Panu Bogu zabrakło czasu na stworzenie świata?
Zaczęło się od Arystotelesa
Astrofizyka bez teleskopu

Olbrzymi na ramionach olbrzymów

Papież Benedykt XVI, Przemówienie do uczestników sesji plenarnej Papieskiej Akademii Nauk

bp Andrzej Siemieniewski
Ścieżką nauki do Boga
Nauki przyrodnicze i duchowość w starożytności i w średniowieczu

Str. 408, stan dobry.

Według obiegowej opinii nauka i religia znajdują się od wieków w stanie konfliktu: okopane po dwóch stronach frontu toczą zmagania o ludzkie umysły. Szczególnie złą sławą cieszy się w tej kwestii średniowiecze, które uchodzi za okres zwycięstwa wiary w płaską Ziemię nad rzetelnymi badaniami naukowymi. Nie zawsze jednak obiegowe opinie odzwierciedlają rzeczywistość. Ścieżką nauki do Boga to właśnie zaproszenie do konfrontacji z faktami z dawnych wieków Kościoła. Zarówno św. Augustyn w czasach intelektualnej świetności rzymskiego Zachodu, jak i św. Izydor w okresie mozolnego zbierania okruchów wiedzy po wojennych zawieruchach są świadkami harmonijnego łączenia biblijnej wiedzy z pasją rozwijania nauk ścisłych. To samo dotyczy św. Tomasza, papieża matematyka Sylwestra i wielu innych. Wiara w Boga Stworzyciela okazała się trwałą motywacją do badania Jego stworzenia.

a. Historyczne źródła duchowości przyrodnika
b. Szlakiem encykliki Fides et ratio

1. Z linijką i cyrklem na drodze do Boga

a. Aby lepiej poznać Boga, bądź matematykiem
b. Przygotuj swą duszę przez geometrię
c. Na Zachodzie bez zmian
d. Wykłady dla aniołów i świętych
e. Przez astronomię ku Stwórcy niebios
f. Ze Wschodu na Zachód

2. Jak św. Augustyn dosłownie zrozumiał Księgę Rodzaju

a. Naukowe złupienie Egipcjan
b. Wyznania przyrodnika
c. Rzecz o metodzie: czytać Biblię czy badać świat?
d. Więcej pytań niż odpowiedzi
e. Kreacjonista czy ewolucjonista?
f. Dosłowność biblijnej alegorii
g. Dopełnienie miary piękna
h. Kościół na Księżyc!

3. Od wojennego chaosu do papieża matematyka

a. Nauka w epoce chaosu
b. Zadanie dla nieboszczyka
c. Przez Biblię i przez arytmetykę
d. Maur z Moguncji
e. Mariaż teologii z matematyką w średniowiecznym renesansie
f. Fizyka gwiezdna i śpiewana
g. Arytmetyczny język księgi stworzenia
h. Wielki matematyczny finał pierwszego tysiąclecia

4. Średniowieczna astrofizyka

a. Kosmiczni sąsiedzi
b. Ziemia jak piłka okrągła
c. Czyżby jednak płaska?
d. Jak narysować siłę grawitacji?
e. Opisy efektów grawitacyjnych
f. Znikomość Ziemi w ogromnym kosmosie
g. Średniowieczna czasoprzestrzeń
h. A jednak się kręci

5. Epilog, czyli ile diabłów zmieści się na ostrzu szpilki

a. Witraże z Einsteinem
b. Matematyka dla papieży, biskupów, prezbiterów i mnichów
c. Pożytek dla Kościoła z dzieła Kopernika
d. Galileusz obrońcą Tradycji Kościoła