Inicjatorzy projektu i autorzy tomu traktują wystawy jako ważne zjawisko związane z nowoczesnymi przemianami i, jednocześnie, lustro tychże przemian. Fenomen ekspozycji został tu umieszczony w centrum dziewiętnastowiecznej formacji kulturowej, określanym przez najważniejsze odkrycia i pytania epoki. Autorów interesuje zatem wystawa przede wszystkim jako przedsięwzięcie, które pokazuje ówczesny porządek świata i porządek wiedzy, a także ujawnia sprzeczności i napięcia związane z doświadczeniem nowoczesności, ulokowane, generalnie rzecz biorąc, pomiędzy utopią a melancholią".